ျမန္မာႏိုင္ငံ တံခါးဖြင့္လိုက္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား အလံုးအရင္းႏွင့္ မလာေသးသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားအနက္ တခုမွာ ေျဖရွင္း၍မၿပီး ႏိုင္ေသးေသာ ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရ ကုမၸဏီတခုျဖစ္ေသာ တယ္လီေနာ္ (Telenor) ၏ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ (CEO) ျဖစ္သူ John Fredirk Baksaas က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေလာေလာဆယ္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈသည္အေရးႀကီးေၾကာင္းႏွင့္လက္နက္ ကိုင္တပ္မ်ားအၾကား ရွိေနဆဲျဖစ္ေသာ တင္းမာမႈမ်ားသည္ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ရန္အတြက္ အကဲဆတ္မည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္မွန္တည္တံ့ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုအပ္သည္မွာ အျငင္းပြားဖြယ္ မရွိပါ။ ဤအတြက္ ႏိုင္ငံေရး အာသီသ လိုသည္။ ေတြ႕ဆံုညႇိႏိႈင္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွ ရလဒ္ေကာင္းမ်ားထြက္ ရန္လိုသည္။ Talking is better than shooting ဆိုသည့္ အတိုင္း စားပြဲဝိုင္းတြင္ ေတြ႕ဆံုေျပာဆိုျခင္း လိုအပ္သည္။
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အေရးႀကီးသည့္ တဖက္ႏွင့္တဖက္ ယံုၾကည္မႈ (Trust) ကို ယခု အထိ မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေသးေပ။
ယခုအခ်ိန္တြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ အတင္းတြန္း၍ မရႏိုင္ေသး။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ လန္ဒန္ခရီးစဥ္၌ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ေသနတ္သံမ်ား တိတ္ဆိတ္ေတာ့မည္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မၾကာခင္ရ ေတာ့မည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ယခုလတ္တေလာတြင္ ေျပာခဲ့သည့္အတိုင္းေတာ့ ျဖစ္မလာ ေသးေပ။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ မႈကို ႏိုင္ငံတကာက စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္သည့္ အဆင့္ သာမက ထဲထဲဝင္ဝင္ ပါဝင္ပတ္သက္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ေနာ္ေဝ၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ဆြီဒင္ႏွင့္ ဂ်ပန္တို႔အျပင္ အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္ကဲ့သို႔ေသာ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံမ်ားလည္းပါသည္။ ထို႔အျပင္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပြဲစားမ်ားလည္း တေခတ္ဆန္း လာျပန္ၿပီ ျဖစ္သည္။
တိုင္းျပည္တြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ေတာက္ေလာင္ခဲ့သည့္ ျပည္တြင္းစစ္မီးကို လပိုင္း၊ ရက္ပိုင္းအတြင္း ယမကာဝိုင္းတြင္ စကားေျပာသကဲ့သို႔ ေျပာဆို႐ံုျဖင့္ မၿပီးပါ။ တိုင္းရင္းသားမ်ား လိုခ်င္ေနသည္က အဘယ္နည္း၊ အဘယ္ေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ကို က်င့္သံုးခ်င္သနည္း၊ တန္းတူညီမွ်ေရး၏ အဓိပၸါယ္မွာ အဘယ္နည္း စေသာ ေမးခြန္းမ်ားအတြက္ အေျဖရွိရမည္ျဖစ္ သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သယံဇာတ တြင္းထြက္မ်ားသည္ တိုင္းရင္း သားနယ္ေျမမ်ားတြင္ ျဖန္႔က်က္တည္ရွိသည္။ ဤသယံဇာတ သဘာဝ အရင္းအျမစ္မ်ားကို လက္ဝါးႀကီး အုပ္ထားသူမ်ားမွာ ဘယ္သူမ်ားနည္း။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ စကားဝိုင္းမ်ားတြင္ မၾကာခဏ ၾကားေနရသည့္ အာဏာခြဲေဝမႈ (Power Sharing) ႏွင့္ သယံဇာတခြဲေဝမႈ (Resource Sharing) ဆိုေသာ ေဝါဟာ ရမ်ားကို အားလံုးသေဘာတူ ေၾကညက္မွသာ ေရွ႕တိုး၍ ေျခ တလွမ္း လွမ္းႏိုင္ေပမည္။
တခ်ိဳ႕ကမူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေငြႏွင့္ စက္၍ ဝယ္ယူႏိုင္လိမ့္မည္ ဟု ယူဆေနၾကသည္။ ေငြကုန္ေၾကးက်ခံကာ လမ္းေဖာက္၊တံတား ေဆာက္၊ ေဆး႐ံုေဆာက္ၿပီး စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးလာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရမည္ဟု တြက္ဆၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုရင္ဆိုင္ေနရေသာ ပဋိပကၡကမူ ထို႔ထက္ အမ်ားႀကီး နက္နဲသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ား အလိုရွိသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တန္းတူေရး၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ၎တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား၊ အခြင့္အေရးတို႔၏ ဝိေသသလကၡဏာမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေရးတို႔ ပါဝင္သကဲ့သို႔ ေဒသ ထြက္တြင္းထြက္ သယံဇာတမ်ားအေပၚ ကိုယ္ပိုင္စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ႏွင့္ အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ား ရေရးျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ဆိုလွ်င္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းပိုင္ခြင့္ ရရွိေရးပင္ျဖစ္သည္။

By; Editor
Source; Irrawaddy (Burmese)